Tussen de oren

Wie kent niet de uitspraak “golf wordt gespeeld op een baan van 12,5 centimeter, de afstand tussen je oren”? De woorden, door velen herhaald maar als eerste toegeschreven aan de illustere Bobby Jones, komen maar al te vaak naar voren om het mentale aspect van de golfsport te benadrukken. En terecht. Want hoewel het het belangrijkste blijft dat je de bal op zijn minst raakt; als het in de bovenkamer rommelt, wordt het nooit wat.

Talloos zijn de voorbeelden van mensen die zichzelf – en de controle over hun swing – kwijtraakten door een storing tussen de oren. We kennen allemaal wel een paar pijnlijke voorvallen met professionals in de hoofdrol. Greg Norman op The Masters van 1996, Jean van de Velde op Carnoustie in 1999, Rory McIlroy in The Masters van 2011, Adam Scott in The Open van 2012 of Jordan Spieth op hole 12 van Augusta het afgelopen seizoen. Allemaal spelers die hun swing kunnen dromen, allemaal spelers die op het moment suprême onvoorstelbare fouten maakten. Al kan je een flinke boom opzetten of de fout een gevolg was van een slechte swing en dat de problemen tussen de oren daarna kwamen, of dat de spanning in het hoofd zó groot was, dat de swing niet anders kon dan mislukken.

Niet alleen pro's hebben hiermee te maken. Sterker, het zijn juist de ambitieuze weekendgolfers die – met een kans op 37 punten of de maandbeker – de laatste hole(s) door het ijs zakken. Die met het clubkampioenschap binnen handbereik onverklaarbare missers slaan. Of 'gewoon', op die of die hole op hun thuisclub nu eenmaal 'altijd' slecht scoren? Nog hoor ik mijn vader vragen op de tee van hole 6 van Waterland of hij niet gewoon een bal in het water mocht gooien - 'heb ik dat in elk geval gehad' - zo standaard sloeg hij daar minstens één bal per rondje weg. En – wie zonder zonde is werpe de eerste steen – nog word ik zwetend wakker als ik denk aan die getopte bal op de laatste hole van De Goyer die me het clubkampioenschap kostte. Zo'n simpele slag, zo veel gedachten in het hoofd...

Allemaal voorbeelden van mislukte uitvoeringen omdat het tussen de oren (even?) niet goed zat.

Maar hoe los je dat op? Hoe krijg je het voor elkaar de destructieve gedachtes uit te schakelen of anderszins de baas te worden en te blijven? Gelet op het aantal boeken dat er over geschreven is, is dat zo simpel nog niet. Hoewel, elke schrijver, elke mental-coach, beweert dat het eigenlijk heel simpel is, als je de juiste weg maar bewandeld. Maar welke dat is..?

Ik las door de jaren heen een halve boekenkast over dit onderwerp. Het ging van NLP tot Boeddhisme. Van handzame tips tot vage gedachten, en alles wat daartussen zit en bezocht nog wel eens een workshop of seminar over deze kant van de sport. Nog niet zo lang geleden was ik bij een masterclass van mental-coach Floris Vos die de aanwezigen de green op stuurde met een aantal eenvoudige oefeningen. Hoewel je bij een meerdere deelnemers direct 'resultaat' zag, viel míj vooral iets anders op. De tips van Vos werden opgezogen, aangenomen en uitgevoerd, maar de snelheid waarmee mensen terugvielen in hun oude gedrag was bizar. Als het de tweede putt 'niet werkte' begon het gemarchandeer al - of gemarchandeer: dan werd het vertrouwde weer in stelling gebracht.

Misschien is dat wel de kern van het probleem en de oplossing in een. De mens is een gewoontedier, en zelfs als een gewoonte niet voor ons blijkt te werken, vallen we er al snel weer op terug. Omdat het misschien niet werkt, maar in elk geval oud en vertrouwd is, veilig voelt. Al vergeten we gemakshalve dat ook dat vertrouwde ooit nieuw was.